Tiết Thanh Minh không đi tảo mộ có được không?

Tết Thanh Minh mặc dù không phải là ngày lễ Tết lớn trong năm nhưng nó lại mang đậm nét đẹp văn hóa của người Việt Nam. Ngày nay với nhịp sống xã hội hiện đại, con người luôn bận rộn. Vì vậy câu hỏi: Tiết Thanh Minh không đi tảo mộ có được không? sẽ là câu hỏi mà được rất nhiều người quan tâm. Hãy cùng chuyên gia phong thủy Huy Quang thuộc hệ thống Huyền Học Việt Nam trả lời về vấn đề này nhé.

» Tại sao trên bàn thờ gia tiên luôn phải có đỉnh đồng?

1. Nguồn gốc Tiết Thanh Minh

Tiết Thanh Minh ngày lễ truyền thống, nó mang đậm nét đẹp trong văn hóa tâm linh thờ cúng của người Việt. Năm nay TIết Thanh Minh vào ngào 5/4/2022 (tức 5/3 âm lịch).

Thanh minh là một từ Hán-Việt, trong đó “thanh” là khí trong, còn “minh” là sáng sủa. Khi tiết Xuân phân qua, những cơn mưa bụi của trời xuân đã hết, bầu trời trở nên quang đãng, sáng sủa ấy là sang tiết Thanh Minh. TIết Thanh Minh hay còn gọi là Tết Thanh Minh bắt nguồn từ Trung Quốc diễn ra vào thời điểm Xuân Thu hằng năm. Truyền thuyết kể lại rằng, ngày xưa lúc vua Tấn Văn Công gặp loạn lạc và phải bỏ nước lưu vong khắp nơi. Trong thời gian lưu vong này, ông được vị hiền sĩ Giới Tử Thôi hộ tống và hiến kế để trốn nạn, vượt qua bao nhiêu khó khăn trên đường vị hiền sĩ đều dốc lòng bảo vệ vua đến cả cắt phần thịt ở chân mình để cứu vua khỏi chết đói. Mặc dù mang lòng cảm kích nhớ ơn người hiền sĩ này nhưng khi đã giành lại được đất nước ông lại quên mất người đã giúp mình năm xưa.

Thay vì truy cứu nhà vua Giới Tử Thôi cùng mẹ rút về trên núi Điềm Sơn ở ẩn và mặc kệ đồ vật ban thưởng của nhà vua. Trong lúc tức giận nhà vua đã vô tình đốt cháy cả rừng khiến hai mẹ con Giới Tử Thôi chết cháy, khi biết người mình mang ơn đã mất vua vô cùng đau buồn và ban lệnh cả nước phải kiêng đốt lửa và chỉ ăn đồ nguội trong 3 ngày (3/3 – 5/3 Âm lịch) để tưởng nhớ công lao của Giới Tử Thôi. Từ đó ngày 3/3 âm lịch hằng năm được lấy là ngày Tết Hàn thực, đây cũng là 1 ngày thuộc Tiết Thanh Minh để tưởng nhớ sự hy sinh của người đã khuất.

Thanh minh là một từ Hán-Việt, trong đó “thanh” là khí trong, còn “minh” là sáng sủa

Theo cách tính lịch của người Việt cổ, thì một năm sẽ có 24 tiết khí, mỗi tiết khí ứng với một kiểu thời tiết cụ thể và trùng khớp với bốn mùa trong năm. Những tiết khí này được dùng để tính toán thời điểm gieo trồng ngũ cốc nhằm chọn ra thời điểm điều kiện thời tiết là thuận lợi nhất.

Trong đó, tiết Thanh Minh mang ý nghĩa là sự trong xanh, tươi sáng. Đây chính là thời điểm trong lành nhất trong năm nên rất phù hợp với việc thực hiện những nghi lễ quan trọng.

Ở Việt Nam, thì Tiết Thanh minh người dân có tập tục đi tảo mộ (cắt cỏ, đắp thêm đất lên mộ) để tưởng nhớ tổ tiên, người thân đã khuất. Dù đi xa làm ăn thì vào ngày này gia đình cùng tụ họp đi tảo mộ sau đó về nhà quây quần bên mâm cơm gia đình. Những ngôi mộ sạch sẽ tươm tất như thay con cháu thể hiện lòng thành kính của mình đối với tổ tiên.

Trong dịp Tiết Thanh Minh các khu nghĩa trang thường trở nên đông đúc tấp nập thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” nét văn hóa đẹp của người dân Việt Nam. Dạy con cháu nên biết yêu thương hiếu thảo trân trọng ba mẹ ông bà khi còn sống chứ không phải chờ đến khi họ mất mới tỏ lòng thành kính của mình.

2. Ý nghĩa Tết Thanh Minh

Đối với người Việt Nam, Tiết Thanh Minh là dịp để con cháu hướng về cội nguồn tổ tiên. Dù đi xa làm ăn thì vào ngày này gia đình cùng tụ họp đi tảo mộ sau đó về nhà quây quần bên mâm cơm gia đình. Những ngôi mộ sạch sẽ tươm tất như thay con cháu thể hiện lòng thành kính của mình đối với tổ tiên.

Trong dịp Tiết Thanh Minh các khu nghĩa trang thường trở nên đông đúc tấp nập thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” nét văn hóa đẹp của người dân Việt Nam. Dạy con cháu nên biết yêu thương hiếu thảo trân trọng ba mẹ ông bà khi còn sống chứ không phải chờ đến khi họ mất mới tỏ lòng thành kính của mình.

3. Tiết Thanh Minh 2022 là ngày nào?

Ngày lễ Tiết Thanh Minh không có ngày cố định thời gian bắt đầu từ ngày 4-5/4 (sau khi kết thúc tiết Xuân phân) và kết thúc vào khoảng 20-21/4 dương lịch (khi bắt đầu tiết Cốc Vũ). Vào ngày lễ này con cháu cùng nhau kéo về thăm mộ của tổ tiên, cùng nhau dọn dẹp quét rửa mộ phần và bày mâm cúng cho tổ tiên mong tổ tiên phù hộ cho con cháu luôn khỏe mạnh bình an.

Năm 2022 Tiết Thanh Minh rơi vào thứ ba ngày mùng 5/4/2022 (5/3 âm lịch).

Năm 2022 Tiết Thanh Minh rơi vào thứ ba ngày mùng 5/4/2022 (5/3 âm lịch).

4. Những việc cần làm trong Tiết Thanh Minh

Tuy Tiết Thanh Minh không phải là ngày lễ lớn trong năm nhưng nó lại mang đậm nét văn hóa của người Việt. Đây là phong tục truyền thống gắn liền với cuộc sống và đạo đức của con người Việt Nam.

Theo phong thủy tâm linh, ngày Thanh Minh là ngày con cháu làm tròn đạo hiếu với gia tiên. Ngày tưởng nhớ công lao các bậc sinh thành đã hi sinh và duy trì thế hệ con cháu mai sau. Trong ngày Thanh Minh, mọi người thường chuẩn bị lễ vật tươm tất như đèn, nhang, hoa quả để dâng lên gia tiên.

Tất cả lễ vật được bày trí trước phần bia mộ người mất, cùng lời khấn vái mong tổ tiên phù hộ con cháu được bình an và gặp nhiều may mắn trong cuộc sống. Lễ cúng vái này được nhiều người gọi là tảo mộ. Sau khi cúng vái, tàn nhang con cháu cùng nhau dọn dẹp sạch sẽ xung quanh ngôi mộ tổ tiên đã khuất.

Tảo mộ trong Tiết Thanh Minh giúp con cháu nhớ đến cội nguồn, tổ tiên. Là ngày để các thế hệ con cháu sum vầy bên nhau, cùng nhau báo hiếu các bậc sinh thành đã khuất.

5. Sắm lễ cúng Tiết Thanh Minh cần những gì?

Trong ngày này ngoài việc tảo mộ thì tục cúng hay chuẩn bị mâm cúng cũng là một phần quan trọng được nhiều người coi trọng. Mọi người trong gia đình sẽ đi chợ mua đồ để chuẩn bị mâm cúng, tùy theo phong tục và địa phương mâm cúng chuẩn bị sẽ khác nhau, nhưng chủ yếu vẫn là một mâm cơm bình thường để mời cơm ông bà tổ tiên cùng nhau ăn uống sum vầy chứ không khoa trương hay mở yến tiệc linh đình.

Sắm lễ thường gồm: Thịt, gà, rượu, giò chả.

+ Mâm cơm cúng đầy đủ gồm xôi, gà, canh măng, miến xào.

+ Hương, hoa, đèn, trầu cau, tiền vàng, hoa quả.

Sắm lễ cúng Tiết Thanh Minh thường gồm: Thịt, gà, rượu, giò chả.

5. 1 Ở nhà

Cúng lễ tiết thanh minh tại nhà cần lưu ý những điều sau:

Dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, đặc biệt là bàn thờ gia tiên.

Chuẩn bị mâm cỗ sẵn ở nhà để tiến hành cúng sau khi đã thanh minh tại mộ.

Thắp hương khấn vái tương tự như các tục cúng khác. Cần thành tâm và giữ thái độ trang trọng khi làm lễ để thể hiện lòng thành kính đối với ông bà tổ tiên

5. 2 Ngoài mộ

Khi làm lễ tảo mộ ở ngay ngoài mộ phần gia chủ tiến hành sắp xếp đồ cúng, lưu ý hoa quả, tiền vàng được đặt chung, nhưng lễ mặn thì đặt riêng. Sau đó thắp nhang, đèn, chỉ nên cắm 1 hoặc 3 nén, kiêng kỵ cắm 2 nén và vái 3 lần để tỏ lòng thành với quan thổ công thổ địa rồi mới mời gia tiên trở về và bắt đầu đọc bài khấn vái cho tiết thanh minh.

Đợi hương tàn, mọi người tiến hành ra khu lăng mộ của gia đình thắp hương và xin phép ông bà cho mình được dọn dẹp. Lễ cúng hoàn tất, mọi người dọn dẹp, sửa sang. Khi tuần hương được 2/3 lúc này mọi người có thể tạ lễ, hóa vàng, xin lộc và ra về.

6. Những việc cần tránh làm trong Tiết thanh minh

Khi đi tảo mộ vào ngày Tiết Thanh Minh có những điều lưu ý bạn cần phải biết để tránh gặp xui xẻo như:

Khi đi ngang mộ phần người khác không nên giẫm đạp cùng như đá đồ cúng của người khác điều này sẽ mang đến vận xui cho bạn, nhất là trẻ nhỏ, thanh niên cần lưu ý.

Đối với phụ nữ đang trong kỳ hành kinh, phụ nữ có thai hay người bị phong hàn thấp khớp thì không nên đi tảo mộ vì khí lạnh, năng lượng xấu ở đây.

Bởi vì tảo mộ là khoảng thời gian gia đình tụ tập lại với nhau nên thường chụp ảnh kỷ niệm. Tuy nhiên điều này không được khuyến khích tại khu vực nghĩa trang nên hạn chế chụp ảnh tại đây.

Khi dọn dẹp mộ phần nên dọn sạch sẽ trước sau cũng như kiểm tra tình trạng mộ để tránh chuột rắn rết bò vào bên trong.

Không nên bàn tán chỉ trỏ vào mộ người khác để tránh mang xui xẻo đến cho mình cũng như đây là việc bày tỏ sự tôn trọng với người đã mất.

Tục tảo mộ cũng là khoảng thời gian các thành viên gia đình sum họp, tề tựu với nhau để chăm sóc phần mộ tổ tiên. Tuy nhiên, địa điểm này không phải là nơi thích hợp để chụp ảnh kỷ niệm. Bởi vậy, không khuyến khích chụp ảnh gia đình, ảnh kỷ niệm thân thiết ở khu vực nghĩa trang.

Khi đi tảo mộ trong Tiết Thanh Minh địa điểm này không phải là nơi thích hợp để chụp ảnh kỷ niệm

7. Văn khấn Tiết Thanh Minh

7.1  Văn khấn ngoài mộ

Văn khấn Tiết Thanh Minh ngoài mộ:

Sắm lễ tảo mộ Tiết Thanh minh thường bao gồm: Hương đèn, trầu cau, tiền vàng, rượu thịt (chân giò, gà luộc hoặc một khoanh giò nạc), hoa quả.

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương

Con Kính lạy Hương linh………………(Hiển khảo, Hiển tỷ hoặc Tổ Khảo………….

Hôm nay là ngày.………….

Nhân tiết:………………………….

Tín chủ (chúng) con ……………………………

Ngụ tại:…………………….

Chúng con và toàn thể gia đình con cháu, nhờ công ơn võng cực, nền đức cao dầy, gây dựng cơ nghiệp của………….. chạnh lòng nghĩ đến âm phần ở nơi hoang vắng, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương kính dâng trước mộ, kính mời chân linh……………………lai lâm hiến hưởng.

Chúng con xin phép được sửa sang phần mộ, bồi xa, bồi thổ, tu sửa minh đường hậu quỷ cho thêm vững chắc. Nhờ ơn Phật Thánh phù trì, đội đức trời che đất chở, cảm niệm Thần linh phù độ, khiến cho được chữ bình an, âm siêu dương thái. Con cháu chúng con xin vì chân linh..……..Phát nguyện tích đức tu nhân, làm duyên, làm phúc cúng dâng Tin Bảo, giúp đỡ cô nhi quả phụ, tế bần cứu nạn, hiếu thuận tông nhân để lấy phúc này hướng về Tiên Tổ.

Cúi xin linh thiêng chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì con cháu, qua lại soi xét cửa nhà. Che tai cứu nạn, ban tài tiếp lộc, điều lành mang đến, điều dữ xua đi. Độ cho gia đạo hưng long, quế hờ tươi tốt, cháu con vinh hưởng lộc trời, già trẻ nhuần ơn Phật Thánh.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.

Sau khi khấn xong, đợi hết 2/3 tuần hương, lúc này mọi người tiến hành đi tạ lễ, hóa vàng, xin lộc và trở về nhà làm lễ gia thần và gia tiên ở nhà.

7.2 Văn khấn Tiết Thanh Minh tại gia

Tùy theo mỗi gia đình, có thể làm mâm cơm cúng với đầy đủ xôi, gà luộc, hoặc giò, canh măng, miến, thêm đĩa xào,.. hoặc chỉ thắp hương bình thường với hoa quả tươi, trà tàu, thuốc lá… để thông báo với gia tiền tiền tổ, ông bài,… đã khuất về ngày Thanh Minh.

Gia chủ sửa sang quần áo nghiêm túc, đứng trước hương án, thắp hương, đốt đèn, sau đó khấn:

Nam mô A di Đà Phật!

Nam mô A di Đà Phật!

Nam mô A di Đà Phật!

Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương.

Con lạy gia tiên tiền tổ, họ hàng nội ngoại hai bên gia tộc họ…

Con lạy bà tổ cô ông mãnh, ông bà, cô bé Đỏ, cậu bé Đỏ tại gia

Hôm nay là ngày… tháng… năm…

Nay con giữ việc phụng thờ tên là…, tuổi…, sinh tại xã…, huyện…, tỉnh… cùng toàn gia, trước bàn thờ gia tiên cúi đầu bái lễ.

Kính mời thổ công Táo quân đồng lai cách cảm.

Kính dâng lễ bạc: trầu rượu, trà nước, vàng hương, hoa quả cùng phẩm vật lòng thành nhân dịp tiết Thanh Minh, kính mời hương hồn nội ngoại tổ tiên, kỵ, cụ, ông bà, cha mẹ, cô dì chú bác, anh chị em chứng giám và hưởng lễ.

Con thành tâm thành kính cúi xin gia tiên tiền tổ, bà tổ cô ông mãnh, ông bà… phù hộ độ trì, đề tâm xếp nếp, vuốt ve che chở cho đại gia đình con bình an, thịnh vượng, ba tháng mùa hè chín tháng mùa đông đều mát mẻ, tốt tươi. Điều lành mang lại, điều dữ mang đi cho công việc của gia đình con đều thuận buồn xuôi gió, gặp nhiều may mắn.

Chúng con kính dâng lễ bạc tâm thành, cúi xin gia tiên chứng minh chứng giám cho lòng thành của toàn thể gia quyến.

Nam mô A di Đà Phật!

Nam mô A di Đà Phật!

Nam mô A di Đà Phật!

Trên đây Huyền Học Việt Nam đã chia sẻ cho bạn biết lý do Vì sao Tiết Thanh Minh lại phải đi tảo mộ? Tiết Thanh Minh đang đến gần, con người thì phải có nguồn cội dù ở đâu vất vả bộn bề trăm việc, hãy cố gắng thu sếp thời gian để đi tảo mộ nhớ ơn Tổ Tiên.